Οι ντίζες, σαν μέρος της μοτοσικλέτας ικανοποιούν πολλές
χρήσιμες λειτουργίες, ενώ όσο και αν η λειτουργία τους είναι απλή, τόσο
απαιτούν φροντίδα για να αποδίδουν τα μέγιστα.
Εκτός από τις λειτουργίες στις οποίες αντικαταστάθηκαν από
υδραυλικά κυκλώματα λόγω τεχνολογικής εξέλιξης (στα φρένα και σε μερικούς
συμπλέκτες), αλλά και από ηλεκτρικά κυκλώματα (ταχύμετρα, στροφόμετρα, ακόμα
και πεταλούδες γκαζιού), οι ντίζες συνεχίζουν να έχουν ενεργό ρόλο στη
λειτουργία της μοτοσικλέτας, όπως είχαν από την ανατολή της χρήσης τους, όταν
πρωτοεμφανίστηκαν τα μηχανοκίνητα δίκυκλα.
Ο σημαντικότερος εχθρός τους παραμένει η φθορά της
εξωτερικής μόνωσης, ιδιαίτερα στα σημεία όπου η ντίζα κινείται παράλληλα με την
κίνηση του τιμονιού. Στις περιπτώσεις αυτές, η σκουριά εμφανίζεται πολύ σύντομα
από εισροή υγρασίας στο εσωτερικό της. Θα πρέπει συχνά να ελέγχουμε τη μόνωση
των ντιζών για σημεία όπου από την τριβή η κυλινδρική εξωτερική μόνωσή τους
έχει γίνει επίπεδη. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να εντοπίσουμε κάποιο πιθανό σημείο
φθοράς είναι μετακινώντας το τιμόνι από τέρμα σε τέρμα, έτσι ώστε να
προκαλέσουμε ηθελημένη επαφή των ντιζών με κάποιο σταθερό σημείο της
μοτοσικλέτας. Πολλές φορές παρατηρείται έντονη φθορά στα άκρα των ντιζών,
φαινόμενο το οποίο οφείλεται στη μη σωστή συνεργασία της ντίζας και του
κινούμενου εξαρτήματος ή ακόμα και κακή λίπανση λόγω συγκέντρωσης σκόνης ή
υγρασίας.
Η σωστή διαδρομή της ντίζας
Ο βασικός κανόνας αναφορικά με τη διαδρομή μιας ντίζας είναι
ο γνωστός για την ευθεία διαδρομή. Όσο πιο ευθεία είναι η τοποθέτησή τους, τόσο
ευκολότερη και πιο αξιόπιστη θα είναι η λειτουργία τους. Οι έντονες καμπές
δυσχεραίνουν τη λειτουργία της ντίζας, αυξάνουν τις εσωτερικές τριβές του
συρματόσχοινου και τελικά μπορεί να οδηγήσουν στο κόλλημα της ντίζας. Πριν από
οποιαδήποτε αντικατάσταση ντίζας, σημειώστε την αρχική διαδρομή της παλιάς,
καθώς ιδιαίτερα στη ντίζα του γκαζιού και του συμπλέκτη οι περισσότερες
δυσλειτουργίες προέρχονται από κακή τοποθέτηση. Βασικό είναι σε περιπτώσεις
αλλαγής ντίζας αέρα (choke) ή γκαζιού να κάνουμε τον έλεγχο καλής λειτουργίας
τους περιστρέφοντας το τιμόνι από άκρη σε άκρη με τον κινητήρα σε λειτουργία
και ελέγχοντας το ρελαντί (φυσικά πρέπει να μένει απολύτως σταθερό). Ένας ακόμη
εχθρός της καλής λειτουργίας των ντιζών είναι και οι υψηλές θερμοκρασίες, καθώς
η θερμοκρασία της εξάτμισης για παράδειγμα μπορεί να προκαλέσει τη φθορά του
καλύμματος με αποτέλεσμα να χαθούν οι μονωτικές του ικανότητες. Έτσι, οι
υγρασίες θα εξαφανίσουν τη λίπανση από το εσωτερικό τη ντίζας και κάποια στιγμή,
η οποία είναι συνήθως και η χειρότερη δυνατή, θα κολλήσει.
Ρυθμίσεις
Η ρύθμιση των ντιζών είναι βασικός παράγοντας καλής
λειτουργίας της μοτοσικλέτας. Εκείνο που θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα
είναι η ελευθερία στις κινήσεις τους κατά τη λειτουργία της ανάρτησης έτσι ώστε
να μην υπάρχει έντονη τάνυσή τους, καθώς και κατά την περιστροφή του τιμονιού
από τέρμα δεξιά σε τέρμα αριστερά. Οι περισσότερες ντίζες ρυθμίζονται εύκολα με
ένα απλό παξιμάδι και το οποίο, ανάλογα τη ρύθμισή του, ελευθερώνει ή μαζεύει
τη διαδρομή της ντίζας. Είναι σύνηθες να βλέπουμε τους ρυθμιστές αυτούς (κυρίως
για τον συμπλέκτη και για τη ντίζα γκαζιού) ακριβώς μετά από τα αντίστοιχα
χειριστήρια (μανέτα και γκριπ γκαζιού).
Λίπανση
Όσο οι ώρες λειτουργίας των ντιζών αυξάνονται, τόσο
δυσκολότερη γίνεται και η χρήση τους. Αυτό μπορεί να προκληθεί είτε από φθορά
(ξέφτισμα) του εσωτερικού συρματόσχοινου, είτε από ανεπιθύμητη συγκέντρωση
στερεών σωματιδίων οφειλόμενα σε σκόνη ή ακόμα και σε κομμάτια της εξωτερικής
μόνωσης της ντίζας. Για τους παραπάνω λόγους είναι απαραίτητο να γίνεται μία
εργασία λίπανσης για να διευκολύνουμε τη λειτουργία τους και να παρατείνουμε
έτσι και τη διάρκεια ζωής τους. Θα προτείνουμε έναν εύκολο και αξιόπιστο τρόπο
λίπανσης των ντιζών, ο οποίος απαιτεί μόνο την ύπαρξη του λιπαντικού και μία
πλαστική σακούλα. Αφαιρούμε τη μία άκρη της ντίζας (συνήθως το μέρος το οποίο
είναι στο τιμόνι) και την τοποθετούμε μέσα σε μία πλαστική σακούλα στην οποία
έχουμε ανοίξει μια τρύπα. Στη συνέχεια, γεμίζουμε τη σακούλα με λιπαντικό και
αφήνουμε τη βαρύτητα να δράσει. Φυσικά υπάρχει και ο τρόπος του λιπαντικού
σπρέι, αλλά δεν είναι τόσο φθηνό όσο η λύση που σας προτείνουμε. Υπάρχουν περί
τα 30 διαφορετικά είδη ντιζών αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας τους πάνω στο
αντίστοιχο εξάρτημα, 4 ή 5 διαφορετικά μεγέθη (πάχους) στο εξωτερικό περίβλημα,
7 ή 8 διαφορετικά μεγέθη διαμέτρου του συρματόσχοινου, και όλα αυτά είναι
εξαρτόμενα από τον προμηθευτή ή τον κατασκευαστή της ντίζας. Γι’ αυτό το λόγο
θα πρέπει πάντοτε να φυλάμε την παλιά ντίζα με σκοπό να ελέγχουμε κατά πόσο η
καινούργια πληροί τις προδιαγραφές της αρχικής και θεωρητικά γνήσιας ντίζας.
Πάντως υπάρχουν και οι ντίζες που μπορούμε να τις προσαρμόσουμε κάθε φορά
ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε μοτοσικλέτας. Για παράδειγμα, μία μοτοσικλέτα
με άλλες αναρτήσεις σε σχέση με τις εργοστασιακές, ενδέχεται να απαιτεί
διαφορετικό μήκος ντίζας που να μην υπάρχει στο εμπόριο και να πρέπει να
κατασκευαστεί.
Tips για καλύτερες ντίζες
1. Ελέγξτε
οπτικά τη νέα ντίζα σε σχέση με την παλιά ώστε να έχει τα ίδια τελειώματα και
το ίδιο μήκος με την αρχική ντίζα.
2. Μετρήστε
το μήκος του γυμνού συρματόσχοινου από την παλιά ντίζα και σημειώστε το, μιας
και εκφράζει το μήκος ανάμεσα στο τέλος του οδηγού της ντίζας και του
κινούμενου μέρους.
3. Κρατήστε
και επανατοποθετήστε οποιοδήποτε ειδικό στήριγμα υπάρχει στην παλιά ντίζα, μιας
και κάποιο σημαντικό ρόλο θα παίζει στην καλή λειτουργία της.
4. Πριν
τοποθετήσετε την ντίζα, λιπάνετε το τελείωμά της για να αποφύγετε φθορά από
τριβές.
5. Υπάρχουν
αρκετά σετ στην αγορά με ειδικά τελειώματα ντιζών. Καλό είναι να τα διαθέτουμε
στο σπίτι μας απλά και μόνο για να μπορέσουμε να επισκευάσουμε την ντίζα μας σε
κάποια έκτακτη ανάγκη.
Πηγή : mototriti.gr
